ΠΡΟΤΥΠΟ ΑΡΧΕΓΟΝΟΥ ΣΑΡ-ΠΕΙ
ΚΕΦΑΛΙ ΚΑΙ ΚΡΑΝΙΟ
Το κρανίο είναι στρογγυλό και μεγάλο στη βάση του, αλλά φαρδύ και επίπεδο στο μέτωπο. Το ρύγχος με το κρανίο έχουν περίπου το ίδιο μήκος. Το ρύγχος είναι μέτριο σε μήκος, Φαρδύ απ την βάση των ματιών αλλά ελαφρώς τριγωνικό προς την βάση της μύτης. Μέτριο ρινομετωπικό κοίλωμα. Πτυχές στο μέτωπο πρέπει να είναι παρούσες αλλά χωρίς να εμποδίζουν τα μάτια. Η κινέζικη έκφραση για την περιγραφή του κεφαλιού, είναι ” Wu Lo Tau” που σημαίνει κεφάλι σε σχήμα ‘’Calabash’’ (κινέζικο φρούτο).
MYTH
Μεγάλη, φαρδιά. Το μαύρο χρώμα είναι προτιμητέο, ανοιχτότερου χρώματος αποδεκτή σε πιο ανοιχτόχρωμα σκυλιά.
ΛΑΙΜΟΣ
Δυνατός, μυώδης με ελαφρώς χαλαρό δέρμα γύρω από την περιοχή του λάρυγγα. Το χαλαρό δέρμα δεν θα πρέπει να είναι υπερβολικό.
ΕΜΠΡΟΣΘΙΟ ΤΜΗΜΑ
Ώμοι μυωδεις,καλα τοποθετημένοι και επικλινείς. Εμπρόσθια άκρα μέτριου μήκους , ελαφρώς μακρύτερα από το μήκος του σώματος. Καλό κόκαλο. Μετακάρπιο ελαφρός επικλινές , δυνατό και εύκαμπτο.
ΣΩΜΑ
Πολύ δυνατό και ίσια πλάτη. Στέρνο βαθύ και πλατύ. Ελαφρές πτυχώσεις στην ωμοπλάτη. Περίσσιο δέρμα γύρω από το σώμα των ενήλικων είναι το πιο ανεπιθύμητο.
Πολύ δυνατή ράχη. Το μήκος από το στέρνο έως το άκρο των γλουτών είναι σχεδόν το ίδιο με το μήκος απ το έδαφος έως την ωμοπλάτη. Οι θηλυκές μπορεί να έχουν ελαφρώς μεγαλύτερο μήκος σώματος.
ΟΠΙΣΘΙΟ ΤΜΗΜΑ
Δυνατό και μυώδες. Με μέτρια γωνίωση. Μετατάρσια με καλή απόληξη.
ΠΕΛΜΑΤΑ
Μέτριου μεγέθους, συμπαγή, καλά τοποθετημένα μαξιλαράκια, δάχτυλα με καλές αρθρώσεις.
ΒΑΔΙΣΜΑ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΗ
Ελεύθερη και ισορροπημένη και δυναμική.
ΟΥΡΑ
Υπάρχουν διάφοροι τύποι ουρας.οι πιο συνήθεις είναι η γυριστή και το διπλό δαχτυλίδι. Η ουρά πρέπει να είναι σταθερή και ελαφρώς πάνω απο το ισχίο. Πεσμένη ουρά είναι σοβαρό ελάττωμα.
ΤΡΙΧΩΜΑ
Κοντό, σκληρό, ανατριχιαστικό στη υφή και όσο το δυνατόν πιο κάθετο στο σώμα. Χωρίς υποτριχωμα. Το μήκος του δεν πρέπει να ξεπερνάει τα 2,5 εκ.. ποτέ γυαλιστερό. Όσο πιο κοντό τόσο πιο επιθυμητό.
ΧΡΩΜΑ
Μονόχρωμα χρώματα , μαύρο, μαύρο-μπλε, μαύρο ελαφρώς σκουριασμένο, καφέ, κόκκινο, ξανθό. Το κρεμ είναι αποδεκτό αλλά λιγότερο επιθυμητό.
ΒΑΡΟΣ ΚΑΙ ΥΨΟΣ
48,3-58,4 εκ στο ακρώμιο και 18-29,5 κιλά. Ένας σκύλος αρκετά πάνω από αυτό το μέγεθος και βάρος είναι επιθυμητός, αλλά αν όχι δεν θα πρέπει να κρίνεται αυστηρά. Πολύ πάνω από 58,4 εκ θα πρέπει να κρίνεται αυστηρά.
ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΑ
Πολύχρωμο, μαύρο –πύρινο, με βούλες σώμα. Προγναθισμός, υπογναθισμος. Πεπλατυσμένα πέλματα, πολύ χαμηλωμένη μέση. υπερβολικά βαρύ κεφάλι και παρειές. Υπερβολικές πτυχές στο σώμα, και άκρα του ενήλικα σκύλου. Μεγάλα αυτιά , πεσμένα στο πλάι του κρανίου και που δεν δείχνουν προς τα μάτια. τρίχωμα πάνω απο 2,5 εκ . πεσμένη ουρά.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Οι αρσενικοί σκύλοι πρέπει να έχουν δυο εμφανώς φυσιολογικούς όρχεις, πλήρως κατεβασμένους στο όσχεο.
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΧΕΓΟΝΟ ΣΑΡ-ΠΕΙ
Το αρχέγονο σαρ-πει αν και ζει εδώ και εκατοντάδες χρόνια (σύμφωνα με τελευταίες επιστημονικές μελέτες του DNA του, είναι μια από τις αρχαιότερες φυλές σκύλων που κατάγονται απευθείας από τον λύκο),μόνο τα τελευταία 3-4 έχει κάνει έντονη την παρουσία του στον κυνολογικο χώρο και αυτό δίνει τροφή για κακόβουλα σχόλια και ζηλοφθονίες από άλλους εκτροφείς του δυτικού τύπου σαρ-πει με το σαρκώδες στόμα (meat mouth), οι οποίοι θέλουν ακόμη να υποστηρίζουν ότι αυτός ο τύπος που εκτρέφουν , με τα υπερμεγέθη μάγουλα, τα μικροσκοπικά πολύ βαθουλωτά μάτια στο κρανίο και τις υπερβολικές πτυχές, είναι ο αυθεντικός πρωτοεμφανιζόμενος τύπος σαρ-πει. Ενώ το ‘’αρχέγονο’’ με το οστέινο στόμα (traditional bone mouth) είναι ένα ημιαιμο της σύγχρονης εποχής με απώτερο σκοπό την δημιουργία εντυπώσεων και εύκολου χρήματος.
Η ιστορία αυτή με τους δυο διαφορετικούς τύπους σαρ-πει (αρχέγονο ή κινέζικο και δυτικό ή αμερικάνικο),έχει σχολιαστεί ουκ ολίγες φορές μέσα από κείμενα, ιστοσελίδες, περιοδικά, forum και κυνολογικους χώρους εκθέσεων. Και ενώ τα πράγματα είναι τόσο ξεκάθαρα, εντούτοις, μερικοί ίσως λόγω άγνοιας, ίσως λόγω οικονομικών συμφερόντων, θέλουν να στρέψουν τον κόσμο εναντίον του αρχέγονου σαρ-πει και της ιστορίας της φυλής και να θολώσουν τα νερά.
Και επειδή δεν μου αρέσει να βλέπω να καταστρέφουν κάποιοι και να θέλουν να εξοντώσουν έτσι μια από τις πιο αρχαίες φυλές σκύλων στον κόσμο για να προβάλουν απλά και να πουλήσουν την δική τους εκτροφή, θα σας αναλύσω με παραδείγματα , τους λόγους για τους οποίους ένα σαρ-πει δυτικού τύπου (ή αμερικάνικο) με σαρκώδες στόμα (maet mouth) δεν ήταν ποτέ το αυθεντικό αρχέγονο σαρ-πει που δημιουργήθηκε τότε στην Κινα. Από κει και πέρα είναι στην κρίση και λογική του καθενός να τα αναλύσει και να τα ψάξει περαιτέρω για να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα και να διαμορφώσει την δική του, προσωπική άποψη και όχι αυτή που άλλοι δόλια θέλουν να του ‘’σερβίρουν’’. Μάθετε να έχετε τους ορίζοντες σας ανοιχτούς και να ψάχνετε τα πάντα με λογική.
Ξεκινώντας από την αρχή της ιστορίας της φυλής λοιπόν, είναι ευρέως γνωστό αλλά και αποδεκτό από ΟΛΟΥΣ τους εκτροφείς σαρ-πει ανά τον κόσμο, ότι αυτή η φυλή ήταν ένα καθαρά εργασιακό σκυλί στην Κίνα , το οποίο κυνηγούσε μικρά και μεγάλα θηράματα, φύλαγε τα κοπάδια και τα σπίτια και χρησιμοποιείτο και στις κυνομαχιες. Αυτά δεν μπορεί να τα αμφισβητήσει κανείς γιατί υπάρχουν μαρτυρίες, πίνακες με απεικονίσεις, γραπτά κείμενα και ακόμη και σήμερα κάποια δείγματα ‘’εργάζονται’’ για να ‘’βγάλουν το ψωμί τους’’ στην Κίνα. Όποιος επομένως το αρνηθεί, αυτό σημαίνει απλά ότι δεν γνωρίζει τίποτα για την φυλή που εκτρέφει και αγαπά, και ότι φυσικά η κατεύθυνση που έχει ακολουθήσει για την εκτροφή του είναι τέλειος λάθος και καταστρέφει την φυλή. Γιατί ένας σκύλος εκτρέφεται βάση του σκοπού δημιουργίας του και χρησιμότητας του και μόνο έτσι μια φυλή κρατείται υγιής και ‘’καθαρή’’. Το ότι κάποιοι μετατρέψανε αυτό το εργασιακό σκυλί σε αξεσουάρ μόδας και διακοσμητικό σπιτιού, έφερε την φυλή στην πλήρη παραμόρφωση αλλά ακόμη χειρότερα την οδηγεί στην εξαφάνιση της τελικά, αφού τα αμερικάνικου τύπου σαρ-πει έχουν παρουσιάσει τόσα πολλά γενετικά προβλήματα που μειώνουν το προσδόκιμο ζωής τους ακόμη και στα 3 χρόνια πολλές φορές.. Η τάση αυτή των εκτροφέων, των κριτών εκθέσεων, των ομίλων φυλών και του αγοραστικού κοινού, οι οποίοι κατευθύνονται πάντα από τα υπερτυπικα πρότυπα φυλής των εκθέσεων σκύλων, δεν οδήγησε ποτέ σε καλό καμία φυλή σκύλων.
Έτσι το μορφολογικό γερμανικό ποιμενικό που τροχάζει στις εκθέσεις κινδυνεύει από παράλυση στα 7 του χρόνια, το αγγλικό μπουλντόγκ που καμία σχέση δεν έχει πια με το αρχικό πρωτοεμφανιζόμενο εργασιακό σκυλί, πάσχει από αναπνευστικά και καρδιακά προβλήματα, τα καβαλιερ κινγκ τσαρλς σπανιελ από εγκεφαλίτιδες και πάει λέγειν…όλα στον βωμό του χρήματος και της ματαιοδοξίας του ανθρώπου. Όσο πιο γρήγορα καταλάβουν οι κριτές σκύλων στις εκθέσεις και οι κυνολογικοι όμιλοι , το καλό των φυλών τους και τον σωστό τρόπο εκλογής άρτιων δειγμάτων της κάθε φυλής, τόσο πιο πολλές πιθανότητες θα χουν οι φυλές να κρατηθούν υγιείς και ακέραιες .
Γυρνώντας πάλι πίσω στο σαρ-πει τώρα ας δούμε όλες τις παραμέτρους και ας μελετήσουμε τον τρόπο εργασίας του για να βγάλουμε εν τέλη συμπέρασμα περί του ποίος τύπος ήταν και είναι ο αυθεντικός.
Ας αναλογιστούμε λοιπόν τώρα πως είναι δυνατόν ένα σκυλί που οι ίδιοι του οι εκτροφείς, υποστηρίζουν ότι δεν έχει καλή όραση λόγω μειωμένου οπτικού πεδίου από τις υπερβολικές πτυχές και τα πολύ βαθουλωτά τοποθετημένα μάτια μέσα στο κρανίο ( έχω ακούσει μάλιστα τους περισσότερους να δίνουν οδηγίες στους μελλοντικούς ιδιοκτήτες πως να προσεγγίζουν αυτά τα σκυλιά για να μην τα τρομάζουν, μιας και αν τα πλησιάσεις από το πλάι λένε, δεν θα σε δουν λόγω των πτυχών που εμποδίζουν την πλάγια όραση τους και μπορεί να σε δαγκώσουν από φόβο!), να είναι ικανό να κυνηγήσει ένα οποιοδήποτε θήραμα με την όραση?
Και ας πάρουμε μια δεύτερη εκδοχή, και ας υποθέσουμε ότι δεν ήταν ποτέ διωκτικό σκυλί οράσεως, αλλά κυνηγούσε με την όσφρηση του. Ποιο από τα σημερινά δυτικού τύπου σαρ-πει έχει τόσο καθαρούς και ανοικτούς μυκτήρες για μια σωστή ιχνηλασία και εύρεση του θηράματος? Και ποιο από αυτά αντέχει να οσφρίζεται και να αναπνέει ταυτόχρονα για ώρες μέχρι να βρει το θήραμα, την στιγμή που ακόμη και για να κριθούν στον εκθεσιακό στίβο τους θερμούς μήνες, χρειάζονται επειγόντως σκιερό μέρος, γρήγορη μεταφορά , επίδειξη και αξιολόγηση τους και μετά επειγόντως νερό και ακινησία για να αποφύγουν την θερμοπληξία? Η δημιουργία της έντονης βραχείας κεφαλής τους , σε συνδυασμό με τα μπόλικα ‘’μαξιλαράκια’’ και μάγουλα στο κεφάλι και το ρύγχος, κάνει την αναπνοή τους δύσκολη και την έντονη άσκηση αδύνατη, για την πλειοψηφία των δειγμάτων της φυλής.
Ακόμη και αν ξεπεράσω όλα αυτά και καταλήξω ότι με κάποιο ‘’μαγικό’’ τρόπο, τελικά έβρισκαν το θήραμα, έρχεται μετά το ερώτημα, πως το έπιαναν?
Τα σαρ-πει δεν έβρισκαν το θήραμα και το ακινητοποιούσαν με γαβγίσματα μέχρι να έρθει ο κυνηγός να το σκοτώσει, αλλά πέφτανε με θάρρος και μανία πάνω του, το καθήλωναν στο έδαφος και το έπνιγαν δαγκώνοντας το στον λαιμό. Ένα σαρ-πει δεν αντέχει την προσμονή και δεν τιθασεύεται το ένστικτο της καταδίωξης και εξολόθρευσης του θηράματος που το διακατέχει την ώρα του κυνηγιού. Άρα το σαρ-πει δάγκωνε με σκοπό να σκοτώσει το θήραμα του μετά την καταδίωξη. Και άρα χρειάζεται γερά, δυνατά και ‘’καθαρά’’ σαγόνια για να ακινητοποιήσει και το μεγαλύτερο από τα θηράματα του , το αγριογούρουνο. Πως λοιπόν ένα σκυλί με ιπποποταμισιο ρύγχος και τόσο παχιά μάγουλα, κατάφερνε να δαγκώσει, αλλά κυρίως να ακινητοποιήσει και να σκοτώσει ένα θήραμα, όταν την ίδια στιγμή δεν είναι σε θέση καν να σιτιστεί μόνο του? Πολλά από τα σημερινά δυτικού τύπου σαρ-πει με το σαρκώδες στόμα (meat mouth), παρουσιάζουν πολλά στοματικά προβλήματα, λόγω της μορφολογίας του στόματος τους, όπως, υπερπλασία των χειλεων, κάλυψη των οδόντων από τα χείλη και ούλα, με αποτέλεσμα τον μόνιμο τραυματισμό τους, υπερτροφία της υπερώας με αποτέλεσμα την ασφυξία, υπεργναθισμος και υπογναθισμος, κάποιες φορές τόσο έντονος που το ζώο δεν μπορεί να προσλάβει και να μασήσει την τροφή, ακόμη και ενόχληση κατά την σίτιση, αφού η τροφή πολλές φορές κολλάει στα μάγουλα ή δαγκώνουν τα υπερμεγέθη χείλη τους και τα ζώα ενοχλούνται και αφήνουν την τροφή τους.
Πως λοιπόν ένα τέτοιο σκυλί είναι σε θέση να δώσει ένα ΄΄καθαρό΄΄ και δυνατό, βαθύ δάγκωμα? Η απάντηση ίσως είναι εξοργιστική για κάποιους, αλλά είναι αρνητική. απλά δεν μπορεί! Και αυτό δεν το λέω γιατί έτσι το φαντάζομαι βάση των δεδομένων που έχω, αλλά έχω δοκιμάσει σκυλιά στην πράξη (καθήκοντα προστασίας) και έχω δει τα δαγκώματα και των δυο τύπων σαρ-πει. Ένα σύγχρονο, δυτικού τύπου σαρ-πει με σαρκώδες στόμα (meat mouth), όπως χαρακτηρίζεται, είναι αν όχι απίθανο, τότε δύσκολο να καθηλώσει ένα μεγάλο θήραμα για αρκετή ώρα στο έδαφος και ακόμη πιο δύσκολο να το σκοτώσει, με δάγκωμα στην σφαγιτιδα και την καρωτίδα, αφού χρειάζεται γι αυτό ένα μεγάλο, ΄΄στεγνό΄΄ στόμα, με δυνατά σαγόνια που να μην μασάει το θύμα του αλλά να το κρατάει ακίνητο και σταδιακά να πιέζει τις σιαγόνες του ασκώντας πίεση και ασφυξία στο ζώο.
Για τους πολύ δύσπιστους, ας πάρουμε και άλλες εκδοχές. Ας υποθέσουμε λοιπόν τώρα ότι τα σαρ-πει δεν κυνηγούσαν αγριογούρουνα, όπως ισχυρίζονται όλοι οι παλιοί εκτροφείς και ιδιοκτήτες τους στην Κινα , αλλά μόνο λαγούς και μικρά τρωκτικά. Με τι αντοχή , ταχύτητα και ευελιξία, μπορεί να κυνηγήσει ένα νωθρό, οκνηρό, βραδυκίνητο brush coat σαρ-πει, με κοντά πόδια και ΄΄βαρύ΄΄ σκελετό? Τι ταχύτητα μπορεί να αναπτύξει ένα τέτοιο σκυλί και για πόσο χρονικό διάστημα είναι σε θέση να κρατήσει αυτή την ταχύτητα σταθερή? Και σε θέση με τα φυσικά εμπόδια που θα βρει μπροστά του, κατά πόσο έχει την ευελιξία να τα υπερπηδήσει ή να τα αποφύγει?
Αν έχετε δει ένα σαρ-πει τέτοιου τύπου να κυνηγάει στο παιχνίδι κάποιο άλλο σκυλί στο πάρκο της γειτονιάς σας, τότε έχετε απαντήσει μόνοι σας.. Η ταχύτητα του δεν επαρκεί για το κυνήγι ενός λαγού.
Οι ίδιοι ακριβώς λόγοι λοιπόν που κάνουν σαφέστατα αδύνατη την εκδοχή ενός brush coat meat mouth σαρ-πει κυνηγό, κάνουν αδύνατη αυτόματα και την εκδοχή του σκύλου μάχης, μιας και για την αρένα χρειάζονται οι ίδιες ακριβώς αρετές και δυνατότητες ενός κυνηγού.
Ας μελετήσουμε τώρα και ας αναλύσουμε και την εκδοχή του αρχέγονου (traditional bone mouth) σαρ-πει ως κυνηγό για να βγάλουμε τα συμπεράσματα μας για το ποιος τύπος εν τέλη είναι ο πρωτοεμφανιζόμενος στην Κίνα (μιας και είπαμε ότι είναι ευρέως αποδεκτό πως το αρχικό σαρ-πει ήταν κυνηγόσκυλο).
Ο σωματοτυπος ενός αρχέγονου τύπου σαρ-πει δείχνει να μην έχει τίποτα το περιττό και υπερβολικό πάνω του. Όλα μοιάζουν να είναι σχεδιασμένα σε αυτό τον σκυλί για να τον κάνουν τον τέλειο κυνηγό.
Ψηλά, γερά άκρα για ταχύτητα, ευέλικτη ράχη σαν ελατήριο για τις πιο απίστευτες εκτινάξεις και αλλαγές κατεύθυνσης, βαθύ στήθος για αντοχή, πεπλατυσμένα πέλματα για καλύτερη ισορροπία, αναρρίχηση και χρήση των δακτύλων τους, απίστευτα σκληρό δέρμα (που επουλώνεται μόνο του ταχύτατα)και τρίχωμα, που τα προφυλάσσει από τα δαγκώματα ( οι αμερικανοί εκτροφείς δημιούργησαν την μακριτριχη εκδοχή του, το brush coat, που τείνουν να το καθιερώσουν και το προτιμούν από το κοντοτριχο horse coat, αρχικό μιας και η τρίχα του είναι πιο μαλακή και τους δημιουργεί λιγότερες αλλεργίες), στεγνό , δυνατό ρύγχος και σιαγόνες και ανατομία στόματος τέτοια που του επιτρέπει το πιο βαθύ ψαλιδωτό δάγκωμα (στόμα βατράχου όπως χαρακτηριστικά το ονομάζουν οι κινέζοι) και συγχρόνως άνετη αναπνοή. Μεγάλα όχι υπερβολικά βαθουλωτά μάτια στο κρανίο, με οξεία όραση που του επιτρέπουν να κρατάει οπτική επαφή με το θήραμα ενώ το καταδιώκει. Ανοιχτούς μικτυρες (σαν κινέζικο κουλουράκι όπως αναγράφεται σε αρχαία κινέζικα γραπτά) και οξεία όσφρηση για ιχνηλασία.
Μα το τελειότερο από όλα πάνω του, είναι το ακατέργαστο ταμπεραμέντο του, έντονο, αδάμαστο κυνηγετικό ένστικτο, πείσμα και απαράμιλλο θάρρος, κάτι που τα δυτικού τύπου σαρ-πει έχουν χάσει ανεπιστρεπτί και εσκεμμένα στον βωμό των εκθέσεων μορφολογίας σκύλων (για χάρη των εκθέσεων σκύλων, οι εκτροφείς τείνουν πάντα, να εκτρέφουν σκυλιά πιο ήρεμα, υπομονετικά, εύκολα στο χειρισμό και φιλικά . Και αντίστοιχα για την ζωή στην πόλη, χρειάζονται ένα σκύλο που να πληρεί τις προϋποθέσεις για ένα καλό σκυλάκι συντροφιάς και κατοικίδιο. Οπότε, και αφαίρεσαν το κυνηγετικό ένστικτο και το ένστικτο φύλαξης.. ).
Συμφωνήθηκε όμως από όλους πως το σαρ-πει είναι και ικανός φύλακας και αυτό θα αναλύσουμε παρακάτω για να δούμε κατά πόσο το δυτικού τύπου σαρ-πει ταιριάζει σε αυτή την περιγραφή, που το χαρακτηρίζει ακόμη και σήμερα μέσα στο αμερικάνικο πρότυπο της φυλής.
Για τους κινέζους το σαρ-πει δεν ήταν απλά ένας προειδοποιητικός φύλακας όπως ένα τσιουαουα π.χ. Δεν γάβγιζε δηλαδή ακατάπαυστα μέχρι να φύγει ο εχθρός. Το αντίθετο μάλιστα. Για την ακρίβεια τα αρχέγονα σαρ-πει λίγο γαβγίζουν και μόνο όταν παραστεί πραγματική ανάγκη. Αυτά τα σκυλιά λοιπόν ήταν σε θέση να αμυνθούν χωρίς φόβο και αναστολές σε οτιδήποτε θεωρήσουν ότι καταπατά την περιοχή τους ή φέρνει σε κίνδυνο τους δικούς τους.
Εγώ προσωπικά πάντως, σπάνια βλέπω ένα δυτικού τύπου meat mouth σαρ-πει, στο ρόλο του ικανού φύλακα και αυτό το λέω με μεγάλη μου λύπη, γιατί το πρότυπο το λέει καθαρά, ΄΄σκύλος φύλαξης΄΄. Δεν έχω δει κανένα σχεδόν από αυτά να αμύνεται με σθένος. Στο πρώτο εμπόδιο αποκαλύπτουν έναν φοβικό χαρακτήρα. Και για την ακρίβεια, σπάνια φυλάνε κιόλας.. Και αυτό γιατί κάποιοι αποφάσισαν εγωιστικά να αλλάξουν και αυτό το χαρακτηριστικό φύλαξης στη φυλή. Και η δικαιολογία πάλι είναι ανάλογη όλων των προηγούμενων αλλαγών. Θα βρεθούν πιο πολλοί αγοραστές για τα κουτάβια τους, όταν σταματήσει να υπάρχει μέσα τους το γονίδιο του ΄΄μαχητή΄΄ και γίνουν έτσι πιο επιθυμητά στο νέο αγοραστικό κοινό. Έχουν μετατρέψει λοιπόν έναν ΄΄κινέζικο σκύλο μάχης΄΄ όπως πρωτοεμφανίστηκε χαρακτηριστικά στη δύση, σε ένα σημερινό ΄΄χαρωπό΄΄ σκυλάκι καναπέ που να δίνει φιλάκια σε όλους και να κουνάει την ουρίτσα. Και μάλιστα νιώθουν περήφανοι για αυτή την αλλαγή και το διαφημίζουν σαν συν στην εκτροφή τους.
Μα επιτέλους θα ακολουθηθεί τίποτα από το πρότυπο ή ο καθένας θα κάνει ότι θέλει? Κατάργησαν το κινέζικο πρότυπο, αλλά τώρα τείνουν να φύγουν μακριά ακόμη και από το αμερικάνικο που οι ίδιοι συνέταξαν προς όφελος τους και το οποίο το λέει καθαρά, πως θέλει το σαρ-πει ΄΄σνομπ΄΄ και απόμακρο με τους ξένους.
Άρα καταργήθηκε και αυτός ο ρόλος του δυτικού τύπου σαρ-πει. Ούτε κυνηγός, ούτε φύλακας. Τι σχέση έχει άραγε αυτό το σκυλί με το πρωταρχικό στην Κίνα? Γιατί ακόμη θέλουν να το θεωρούν αυτό αρχέγονο και να κατηγορούν το αυθεντικό κινέζικο σαρ-πει ως το ΄΄ημιαιμο΄΄ της σημερινής εποχής? Μα τελικά ποιο έχει υποστεί τις μεγαλύτερες αλλαγές? Νομίζω είναι ολοφάνερο. Το ένα έχει μείνει αναλλοίωτο εκατοντάδες χρόνια ενώ το άλλο, έχει αλλάξει όχι μόνο εξωτερική εμφάνιση, αλλά και χαρακτήρα και κυρίως υγειά.
Και αν πει κάποιος ότι είμαι κακόβουλη και κακοπροαίρετη και κατηγορώ οποιοδήποτε σαρ-πει δεν θεωρώ αρχέγονο, θα αναφέρω το εξής. Είμαι οπαδός και εκτροφέας και του αμερικάνικου τύπου, και δεν αναφέρομαι στα παραδείγματα μου σε όλα τα σαρ-πει τέτοιου τύπου, αλλά στα υπερτυπικα εκείνα δείγματα που όμως τρέφουν μεγαλύτερης συμπάθειας και εκτροφικης αξίας (άρα και αυτά που την καθοδηγούν), και αν και είναι αυτά που καταστρέφουν την φυλή, είναι την ίδια στιγμή και εκείνα που φιγουράρουν στα ΄΄καλύτερα΄΄ pedigree των ΄΄καλύτερων΄΄ σκύλων.. Και είναι αυτά που με δυσκολεύουν κάθε φορά να διαλέξω επιβήτορα για τις θηλυκές μου και να πραγματοποιήσω μια ακόμη γέννα, γιατί μπορεί να θεωρούνται τα καλύτερα αλλά μέσα από το ζευγάρωμα παίρνεις δώρο και όλα τους τα προβλήματα (εντροπιο, δυσπλασίες, υπερτυπικη εμφάνιση, ανύπαρκτο ταμπεραμέντο και όλα τα προηγούμενα που ανέφερα, και που άλλοι φυσικά τα θεωρούν μέρος της εκτροφής του σαρ-πει. Συγνώμη, δεν θα πάρω, ευχαριστώ!).
Και πάμε τώρα πάλι πίσω στο χρόνο, όταν οι πρώτοι αμερικανοί εκτροφείς, πήραν στα χέρια τους τα νεοεισαχθέντα σαρ-πει απο την Κίνα , με σκοπό όχι να τα σώσουν οι περισσότεροι, αλλά να τα εκθρέψουν και να τα μοσχοπουλήσουν. Τα σαρ-πει τότε άγγιζαν σε τιμή υπέρογκα ποσά αφού διαφημίζονταν ως το πιο σπάνιο σκυλί του κόσμου. Αυτοί οι εκτροφείς λοιπόν που εξέτρεφαν (και μερικοί ακόμη εκτρέφουν έως σήμερα από τότε) τα σαρ-πει στην Αμερική, μέσα από τα βιβλία που κατά καιρούς έγραφαν και εκδίδανε, όταν έφταναν στο σημείο περιγραφής του ρύγχους της φυλής, ΟΛΟΙ ανεξαιρέτως , μιλάνε για το οστέινο στόμα (bone mouth) ως το αυθεντικό χαρακτηριστικό των πρώτων σαρ-πει που εισαχθήκανε στη χώρα και συμπληρώνουν οτι είναι το πιο δύσκολο να βρεθεί αλλά και αυτό που χαρακτηρίζει ένα κινέζικο σαρ-πει. Όποιας χρονολογίας βιβλίο και αν ανοίξω για την φυλή, την ίδια αναφορά θα βρω μέσα.
Και εδώ είναι το ερώτημα μου. Αφού όλοι οι εκτροφείς το γνώριζαν εξ αρχής και το αποδέχονται και το δίνουν και γραπτώς υπογράφοντας στο τέλος το βιβλίο τους, γιατί τότε ξαφνικά θέλουν όλοι αυτοί οι ίδιοι να κάνουν πέρα το bone mouth σαρ-πει και να το ΄΄περάσουν΄΄ στον κόσμο ως ημιαιμο, ή νεοδημιουργηθέν επίτευγμα της σύγχρονης εκτροφής? Και αφού όλοι κρύβουν ένα bone mouth σαρ-πει στο βάθος των pedigree τους (γεννεολογικοι χάρτες), γιατί ντρέπονται να το παραδεχτούν και γιατί δυσφημίζουν και επικρίνουν ιδιοκτήτες και εκτροφείς τέτοιου τύπου σαρ-πει? Γιατί πολλοί από αυτούς τους ‘’εκτροφείς πρωταθλητών΄΄ έχουν και έναν bone mouth επιβήτορα για τις θηλυκές τους, που ποτέ όμως δεν κατεβάζουν στις εκθέσεις και κρύβουν επιμελώς?
Και αφού όλοι παραδέχονται πως ο σωστός αρχικός κινέζικος τύπος ρύγχους είναι ο οστέινος (bone mouth) , τότε τι είναι ο σαρκώδης τύπος στόματος ( meat mouth), από ποιους, πως και γιατί δημιουργήθηκε και εδραιώθηκε στο χώρο της εκτροφής και των εκθέσεων?
Και ίσως εδώ να μην ευθύνονται για όλα οι αμερικανοί εκτροφείς αλλά να χουν ένα μερίδιο ευθύνης και κάποιοι κινέζοι έμποροι και όχι εκτροφείς όπως πολλοί θέλουν να τους αποκαλούν. Όταν έγιναν οι πρώτες εξαγωγές σαρ-πει από την Κίνα στην Αμερική, για την ΄΄διάσωση΄΄ της φυλής, τα πιο πολλά από τα πρώτα εκείνα δείγματα που εξάχθηκαν ,ήταν απλά ημιαιμα σαρ-πει. Ήταν ότι μπορούσαν να βρουν, μιας και ο Μαο Τσε Τουνγκ επί κομουνιστικού καθεστώτος, είχε διατάξει την μαζική εξόντωση τους (όλων των σκύλων). Τα σαρ-πει εκείνα που σώθηκαν και διαιωνίστηκαν ήταν όσα κρύβονταν από τους ιδιοκτήτες τους στην επαρχία και τα δάση όπου επιβίωναν μόνα τους. Τα σαρ-πει όμως της επαρχίας ήταν τα εργαλεία των χωρικών και δεν δίνονταν. Κάποιοι έκαναν κρυφές εκτροφές και οι περισσότεροι δεν θελαν τα σκυλιά τους να πάνε σε ξένα χέρια, θεωρείτο ένα είδος προσβολής. Οπότε και τα πραγματικά αρχέγονα σαρ-πει έμειναν στα λιγοστά χέρια παλιών γνωστών εκτροφέων και χωρικών.
Εκείνα λοιπόν τα λίγα δείγματα που περισυλλέχθηκαν τότε για να σταλθούν στην Αμερική, ήταν ένα συνονθύλευμα από σαρ-πει διασταύρωση με tang dogs (τοπικά σκυλιά), με όσο το δυνατόν περισσότερα στοιχεία σαρ-πει και κάποια ελάχιστα καθαρόαιμα αλλά κακής εκτροφής..
Όταν οι αμερικανοί πήραν στα χέρια τους τα πρώτα σαρ-πει , δεν γνώριζαν για κανένα πρότυπο φυλής και δεν είχαν κανέναν οδηγό εκτροφής στα χέρια τους. ( οι πραγματικοί κινέζοι εκτροφείς σαρ-πει εξέτρεφαν επί χρόνια τα σκυλιά, τους με ένα πρότυπο γραμμένο σε ποίημα και από γνώσεις που μεταφέρονταν από γενιά σε γενιά, έτσι όπως γίνεται με πολλές τοπικές φυλές έως σήμερα που δεν έχουν εγκραφει ακόμη στον επίσημο κυνολογικο όμιλο). Έτσι ουσιαστικά πειραματίζονταν και γνώμονας εκτροφής γι αυτούς ήταν οι απαιτήσεις του αγοραστικού κοινού. Και το αγοραστικό κοινό απαιτούσε ολοένα και περισσότερες ζάρες και μεγαλύτερα μάγουλα. .Γι αυτό πλήρωναν άλλωστε τόσα χρήματα για την αγορά ενός τέτοιου κουταβιού.. Και έτσι σιγά σιγά ΄΄εξαφάνισαν΄΄ το αρχέγονο σαρ-πει από το προσκήνιο.
Ευτυχώς για εκείνο, οι πραγματικοί υποστηρικτές και εκτροφείς του, κράτησαν τα γονίδια των σκύλων τους μακριά από την φρενίτιδα της εποχής και το εύκολο χρήμα. Κατά την γνώμη μου, σε αυτούς οφείλουμε την ύπαρξη του αρχέγονου σαρ-πει σήμερα και όχι σε εκείνους που έκαναν την εξαγωγή του στην Αμερική με σκοπό την διάσωση του, που τελικά οδήγησε απλά και μόνο στον εκφυλισμό του..
Δεν είναι η ΄΄εξέλιξη΄΄ όπως πολλοί θέλουν να δικαιολογήσουν. Όχι, εξέλιξη είναι όταν από τον λύκο δημιουργείται ο κατοικίδιος σκύλος (canis lupus familiaris). Μετά όλα τα υπόλοιπα είναι στα χέρια του ανθρώπου ο οποίος ΄΄πλάθει΄΄ μια φυλή κατά τον τρόπο που θέλει. Η φυλή δεν εξελίσσεται μόνη της, οι εκτροφείς την καθοδηγούν, οπότε ας σταματήσει αυτή η καραμέλα από μερικούς εκτροφείς, περί φυσικής εξέλιξης για την αλλαγή στον τύπο του σαρ-πει δια μέσου των αιώνων.
Έχουμε λοιπόν κινέζους ‘’εκτροφείς΄΄ και εισαγωγείς, να παραδέχονται ότι όλα ξεκίνησαν για το χαρτζιλίκι, και ότι ακόμη, εκείνα τα πρώτα δείγματα που εξήχθησαν ήταν κακής ποιότητας . Έχουμε αμερικανούς ΄΄εκτροφείς΄΄ να παραδέχονται ότι εξέτρεφαν τα σαρ-πει χωρίς κανένα πρότυπο φυλής και χωρίς να γνωρίζουν τίποτα παρά ελάχιστα γι αυτήν. Έχουμε ένα αγοραστικό κοινό να δίνει υπέρογκα ποσά και να μπαίνει για χρόνια σε λίστα αναμονής για την αγορά ενός κουταβιού από ΄΄τα πιο σπάνια στον κόσμο΄΄. Έχουμε κινέζους τυχοδιώκτες να παραδέχονται ότι ζευγάρωναν τα σαρ-πει τους με bulldog, bullmastiff, boxer και bull terrier για να δημιουργήσουν τον υπέρτατο σκύλο μάχης. Έχουμε αμερικανούς εκτροφείς να παραδέχονται ψιθυριστά ότι το σαρ-πει τους ζευγάρωσε με μπλε μολοσσό και από τότε το μπλε γονίδιο ρίζωσε στη φυλή (δεν υπάρχει το μπλε χρώμα στα αρχέγονα σαρ-πει, και αν προσέξετε τα περισσότερα μπλε σαρ-πει μαζί με το γονίδιο του χρώματος που αποκόμισαν , πήραν και το γονίδιο για τα μεγάλα αφτιά,). Έχουμε κινέζους να παραδέχονται ότι στην προσπάθεια τους να κάνουν πιο θελκτικό και αποδεκτό το σαρ-πει στο αγοραστικό κοινό, το διασταύρωσαν με chow-chow και από κει έχουμε τα πρώτα meat mouth κουτάβια.
Και μετά από όλα αυτά τα γεγονότα που όλοι γνωρίζουν αλλά προσπαθούν να κρύψουν , ακόμη κάποιοι υποστηρίζουν ,ότι το δυτικού τύπου σαρ-πει είναι ο μόνος αληθινός αρχικός τύπος και ότι το αρχέγονο που εμείς αποκαλούμε και που δεν το χει ακουμπήσει για εκατοντάδες χρόνια κανείς, είναι το νεο αφιχθέν μας ημιαιμο που δημιουργήσαμε με σκοπό το κέρδος? Και ότι όλα αυτά είναι μια διαφήμιση? Μήπως όμως τελικά είναι καιρός να δούμε την ιστορία και τα γεγονότα κατάματα και να κλείσουν κάποια στόματα? Μήπως είναι καιρός το αρχέγονο σαρ-πει να αποκτήσει τον σεβασμό που του αξίζει και οι όμιλοι να ενεργήσουν?
Και αν κάποιοι ακόμη αναρωτιούνται για την αυθεντικότητα του τύπου αυτού της φυλής, και για τον ξεσηκωμό που έχει γίνει τελευταία και την απαίτηση πλέον των κινέζων να κερδίσουν το σαρ-πει πίσω, θα σας πω το εξής.
Βλέποντας κανείς ένα αρχέγονο σαρ-πει, θα καταλάβει ότι αυτό το σκυλί δεν θα ΄΄πουλήσει΄΄ ποτέ στην αγορά. Δεν είναι το σκυλί εκείνο των ονείρων σας, ή των παιδικών σας χρόνων. Δεν έχει την εμφάνιση εκείνη την εντυπωσιακή που αναζητούν οι περισσότεροι. Είναι ένα σκυλί για λίγους , που ξέρουν ακριβώς τι θέλουν, και επίσης είναι ένα ΄΄εργαλείο΄΄ για κάποιους, γιατί είναι ένα καθαρά εργασιακό σκυλί. Και κανένας εκτροφέας δεν τα μοσχοπουλάει σε υπέρογκα ποσά. Οπότε ο μύθος περί διαφήμισης της νέας φυλής και εκμετάλλευσης της, καταρρίπτεται. Δεν θέλουμε οικονομικό όφελος από αυτήν. Απλά δικαίωση και αποδοχή. Τίποτε άλλο. Ώστε να συνεχίσει να υπάρχει. Γιατί δυστυχώς το ΄΄πραγματικό σκυλί της διαφήμισης ΄΄ , το meat mouth, έχει κατακλύσει και την Κίνα, και οι εναπομείναντες εκτροφείς αρχέγονου σαρ-πει είναι πολύ λίγοι και μεγάλοι σε ηλικία. Οι νεότεροι προτιμούν τον τύπο εκείνο που αποδίδει περισσότερα χρήματα.
Και θέλω να καταλήξω στο τελευταίο αλλά ίσως πιο σημαντικό στοιχείο περί της ύποπτης ΄΄μετάλλαξης΄΄ του σαρ-πει και της αυθεντικότητας του αρχέγονου τύπου. Ένα στοιχείο που θα πρέπει να σας βάλει όλους σε σκέψεις.
Το πρότυπο που δόθηκε στα χέρια της FCI (παγκόσμιος κυνολογικος οργανισμός) στις 25 Ιανουαρίου του 1994 από τον κυνολογικο όμιλο του Χονγκ Κονγκ και όπου ανέγραφε ότι πρόκειται για μια κινέζικη φυλή ,ήταν ένα πρότυπο πολύ διαφορετικό από αυτό που γνωρίζουμε σήμερα (βλεπε.”διαφορες προτυπων”),με βασική διαφορά εκτός των άλλων το οστέινο ρύγχος (bone mouth). Για κάποιους άγνωστους ακόμη λόγους και που ο κυνολογικος όμιλος του Χονγκ Κονγκ περιμένει χρόνια τώρα μια απάντηση στις επιστολές του προς την FCI , έγινε αλλαγή στο πρότυπο στις 9 Αυγούστου του 1999, χωρίς ποτέ να ειδοποιηθεί ο όμιλος σαρ-πει του Χονγκ Κονγκ, και το οποίο πλέον μίλαγε για ένα σκύλο με ΄΄ιπποποταμισιο΄΄ ρύγχος και μεγάλο κεφάλι!
Γιατί λοιπόν ένας τόσο μεγάλος παγκόσμιος οργανισμός όπως η FCI , μεταποιεί στοιχεία και πρότυπα του κινέζικης εθνικότητας και γιατί τώρα ο ίδιος αυτός οργανισμός δεν δίνει δικαίωμα ύπαρξης ,αυθεντικότητας αλλά και εθνικότητας στο αρχέγονο σαρ-πει?
Οι κινέζοι αποδέχτηκαν την αλλαγή του προτύπου πάραυτα και ζήτησαν τουλάχιστον από την FCI τον διαχωρισμό των δυο τύπων, όπως έκαναν με το Ακιτα (άλλη μια κινέζικη φυλή που εκφυλίστηκε στην Αμερική , αλλά δημιούργησε δυο διαφορετικά πρότυπα και είναι παγκοσμίως αναγνωρισμένα ως το ιαπωνικό Ακιτα και το αμερικάνικο Ακιτα). Όμως η FCI φαίνεται ανένδοτη και τα ερωτηματικά συνεχίζονται.
Γιατί όλοι θέλουν να ΄΄σωπάσουν΄΄ τον κόσμο του αρχέγονου σαρ-πει? Γιατί ενώ το θέλουν στις γραμμές τους, δεν το θέλουν και στον εκθεσιακό χώρο? Γιατί δεν παραδέχονται την αλλαγή που επιφέρανε στην φυλή που δήθεν αγαπούν ? Γιατί προσπαθούν με κάθε δόλιο τρόπο να βγάλουν απ τη μέση τους εκτροφείς αρχέγονου σαρ-πει στην Ευρώπη?
Τις απαντήσεις για όλα αυτά τα ερωτήματα του μακροσκελούς μου άρθρου, έχουν δώσει οι ίδιοι , μέσα από δηλώσεις τους σε στιγμές απελπισίας και ηθικών διλημμάτων.
Ισχυρίζονται πως αν διαχωριστούν οι δυο τύποι σαρ-πει, μετά τα γονίδια του αρχέγονου σαρ-πει δεν θα μπορούν να περάσουν πια και να βοηθήσουν τις γραμμές αίματος του meat mouth δυτικού τύπου. Και αυτά τα σκυλιά έχουν μεγάλη ανάγκη την βελτίωση της υγείας τους, κάτι που θα επιτευχθεί μόνο με τον εμπλουτισμό DNA αρχέγονων δειγμάτων στην δεξαμενή γονιδίων τους (είναι ευρέως γνωστό πως οποιαδήποτε πρωτόγονη φυλή σκύλων είναι υγιέστερη από τις μοντέρνες μεταλλάξεις τους).
Όλα αυτά δηλαδή, για να καλύψουν απλά τα λάθη του παρελθόντος, και να συντηρήσουν μια κατάσταση που βολεύει. Την εκτροφή του εμπορικού τύπου της φυλής. Και να καταστραφεί έτσι και να εκλείψει μια από τις αρχαιότερες φυλές σκύλων, άμεσος απόγονος του λύκου.
Γιατί να αφήσουμε να γίνουν όλα αυτά αφού μπορούν να συνυπάρξουν και οι δυο τύποι ειρηνικά?
Ελπίζω να σας έδωσα τροφή για σκέψη και να σας άνοιξα τους ορίζοντες. Ελπίζω την επόμενη φορά που θα αντικρίσετε ένα αρχέγονο (traditional) σαρ-πει, να το κοιτάξετε με σεβασμό και όχι με κακεντρέχεια., γιατί είναι τόσο παλιό όσο και οι κινέζικες παραδόσεις και οι μύθοι που το περιβάλλουν.
Και αν γράφτηκαν όλα αυτά δεν είναι από μίσος και κόντρα για το δυτικού τύπου σαρ-πει (εξάλλου εκτρέφω και αγαπώ και αυτόν τον τύπο), αλλά από απόγνωση για το που το οδηγούμε με τα τόσα προβλήματα υγείας που του επιφέραμε μέσα από τα συνεχή πολλαπλά πειράματα εκτροφής.
Γνωρίζοντας την αλήθεια μπορούν να βοηθηθούν και οι δυο τύποι. Ο αρχέγονος να μην εξαφανιστεί και ο δυτικός να γλιτώσει από πολλά από τα κληρονομικά του προβλήματα υγείας και κάποια στιγμή το όνομα ‘’σαρ-πει’’ να πάψει να είναι συνώνυμο με τον ‘’κτηνίατρο’’…
υπερτυπικά δείγματα western meat mouth, brush coat shar-pei.
προσέξτε το κοντό παχύ ρύγχος, τα μικρά πολύ βαθουλωτά μάτια στο κρανίο, το βαρύ σκελετό και τα κοντά άκρα. Αυτός ο τύπος είναι φανερά μη εργασιακός.
τυπικά άρτια δείγματα, western meat mouth, brush coat shar-pei.
προσέξτε την ελαφρύτερη κατασκευή , τα ψηλότερα ακρα, τις περιορισμένες πτυχές και το ρύγχος χωρίς υπερβολές. Αυτός ο τύπος έχει σαφώς κάποιες εργασιακές δυνατότητες, αλλα συνήθως υστερεί σε ταπεραμέντο.
αρχέγονα δείγματα σαρ-πει bone mouth, horse coat.
την διαφορά στις εργασιακές δυνατότητες, κάνει το οστέινο μακρύ ρύγχος, και η σωματική διάπλαση του σκύλου, που του δίνει απίστευτη αντοχή και ευελιξία
Ελενα Τσαλικιδου